समय (Dear,तिमी-२ )

Dear,तिमी

म सन्चै भएको परिकल्पनाबाट संधै दिनहरुको शुरुवात गर्छु । दिनहरु त सन्चो, बिसन्चो जे भएपनि चल्छ नै त्यसैले धेरै घोत्लिन चाहान्न । सम्बोधनका आधारमा कुरा गर्ने हो भने पत्र फरक नलाग्ला तर संधै एउटै खाले सम्बोधनले एउटै खाले आवरणलाई जन्माउदैन भन्ने पनि बुझ्नुपर्छ । तर बुझाई नसक्दा वा बुझिसक्दा पनि बुझ्न बाँकी हुने हुँदा केहि अर्थ राख्दैन तब खोज्नु र नखोज्नु बिचको अन्तर रहंदैन ।

भन्छन समय आफ्नो बसमा हुँदैन रे ! समय निकै गतिशील छ र छिटो-छिटो हिंड्छ रे । म कता कता रनभुल्लमा पर्छु; समय छिटो कुदी मात्र रहन्छ त ? समयले ढिला हुन जानेको नै छैन ? समयलाई छिटो देख्नेहरुले समयको ढिलो पाटो नियाल्न नै बिर्से कि कसो ?

समय सोचे जस्तो छिटो हिंड्दैन । लामो अन्तरालबाट गुज्रिन समयले पनि समय लिन्छ । समय छिटो कुद्दो हो त, समय आफुले आफ्ना अभयवहरुलाई पनि आफु संगै छिटो लग्न सक्नुपर्थ्यो, होइन र ? समय मात्रको अर्थ पनि के छ र ? समय संग गाँसिएका त्यसका हाँगाबिँगाहरु पनि संगै बहेन्न भने समय आफैमा समय रहिरहन सक्दैन । क्रिया प्रतिक्रियाको समान तर बिपरित गुणको बेवास्ता गरी समय एक्लै कसरी कुददो हो ? आफूमात्र अगाडी बढेर ति यावत अभयवहरुलाई कुनै कालकोठरीमा जिउंदै राखेर समय कुद्न सक्ला र ? सक्दैन । नसक्नु पर्ने हो । समयले हाँगाबिँगा फैलाउंदै, ओईलाएकालाई झार्दै गए मात्र छिटो कुद्न सक्ला तर पुराना नझर्ने र नयाँ नबढ्ने हो भने समयले कुन आधारमा बाटो पहिल्याउला र ? अनि रातारात नयाँ पालुवा पनि त पलाउँदैन ! पलाउला र ? तसर्थ समयले सोचे जस्तो छिटो हिंड्न जानेको छैन । समय पनि बेला बेलामा अड्किन्छ आफनै अल्झनहरुमा तर देखाउने आवरण फरक पर्ला । पारिएला । झट्ट हेर्दा कुदेको देखिएकाहरु कति बिघ्न अल्झिएका होलान, कुनै बोझहरुमा ! त्यसलाई पहिल्याउन पनि हेर्न जान्नुपर्छ । नत्र संधै सुनेको, देखेको र भोगेकोले मात्र समयलाई परिभाषित गर्दैन; जब वास्तविक हेराईलाई अस्तित्वमा बुझ्न सकिन्न ।

एउटा यस्तै समयको चर्चा अचेल धेरै हुन थालेको छ शब्दहरुको कारखानामा । एउटा यस्तो समय

नेपाल र कुटनीतिक तटस्थता ।।

फोटो~गुगल

बिमोचन घिमिरे

कुटनीति बालहठको लहडमा लिईने कुनै कदम होइन या यो कसैको इच्छा, चाहना पूर्तिका लागी लीइने कुनै सामान्य निर्णय हो वा बनाइने कुनै प्रणाली हो । यो त अन्तराष्ट्रिय जगतमा सुमधुर र सन्तुलित सम्बन्ध स्थापना गर्दै, राष्ट्रिय सम्मान र स्थान मजबुत बनाउंदै, आफ्नो राष्ट्रिय स्वार्थ र हितको संरक्षण र पूर्ति गर्ने एक महत्वपूर्ण साधन हो । कुटनीतिको महत्व हिजो जति थियो आज अझै कयौं गुणा बढेको छ । बिभिन्न शक्ति केन्द्रको उदय, बिकास र बिस्तार भइरहेको आजको अवस्थामा सबैसंग अनुकुल वातावरण,  सम्बन्ध बनाईराख्न पनि कुटनीतिको उत्तिकै महत्व छ भन्ने कुरा सायदै कसैबाट लुकेको नै छ । आज विश्व धुर्विकरणको एउटा नयाँ दौडबाट गुज्रिरहेको छ । आज बिभिन्न कोणबाट आधुनिक शित युद्दको आरम्भ भइसकेको छ र यो बिभिन्न धुर्व बीच अनेकन स्वस्थ-अस्वस्थ प्रतिस्पर्धाको शुरुवात भइसकेको छ ।  यस्तो अवस्थामा आफ्नो राष्ट्रिय हित र अन्तराष्ट्रिय मंचमा आफ्नो दरिलो र सम्मानजनक उपस्थितिको लागि पनि कुटनीतिको आवश्यकता अनिवार्य भएको छ । साथै यिनै रस्साकस्सी बीच विश्व पुन: भयावह युद्दको भुमरीमा फस्न गए त्यो युद्दको चरम अतिक्रमणबाट आफुलाई बचाउन पनि कुनै पनि राज्यले आज बढी बिश्वास गर्ने हतियार कुटनीति नै भएको छ ।

कुटनीति राजनीतिको आधार मात्र होइन, यो आजको विश्वमा बिकास-समृद्धिको एउटा अचुक कडी पनि हो । कसैबाट लुकेको छैन भूमण्डलीकरणको आजको दौरमा एक गाउँको रुपमा बिकसित हुँदै गएको बिश्वको आजको अवस्था । र यिनै अवस्था बीच बिकसित हुँदै गएको नयाँ-नयाँ बैज्ञानिक क्रान्ति साथै बढ्दै गएको ब्यापार,  अर्थतन्त्रको जालोमा आफ्नो समुपस्थितिको लागी पनि एकले अर्कोलाई बिश्वास र आकर्षित गर्ने आधार कुटनीति नै हो, जो व्यक्तिव्यक्ति बीच, देशदेश बीच, जनताजनताबीच हुँदै बिभिन्न रुपमा अघि बढिरहेको छ । यी सब कुराले कुटनीतिको बहुप्रयोग र महत्व झल्काउँछ अझ बिकासको यात्रामा पछाडी परेका, विश्वमा बढ्दै गएको हतियारको प्रतिस्पर्धाको होडबाजीमा प्रतिस्पर्धा गर्न नसक्ने, प्राकृतिक, राजनीतिक रुपमा अत्यन्त चुनौतीपूर्ण स्थानमा रहेका मुलुकहरुको हकमा कुटनीति विश्व रंगमंचमा आफ्नो स्थिति बतलाउने, आफ्नो सार्वभौमिक्ताको रक्षा गर्ने, बिकासका चौतर्फी बाटा खोल्ने एउटा भरपर्दो साधन हो ।

न आउ झरी ...

बिन्ति न आउ झरी !

ति ठूला फाँटहरुमा

ममताको बर्षात गरेर

सपनाको संसारमा

एक्लै छोडी,

यथार्थको तिखो बाण नरोप,

बिन्ति झरी नबर्स ।

बर्षौ देखिन चिरिएका छाती,

सुख्खा गराहरु

र नाङ्गिएको सिङ्गो शरीर !

अभ्यस्त छन्

उजाडिएको संसार संग,

एक्लिएको परिवेश संग,

 गुमाएको स्वाभिमानसंग ...