Saturday, May 26, 2012

त्रासदी

"झस्याङ्ग ब्युँझिएछु ..!!",, 
सपना पनि डरलाग्दो देखेको थिएँ ।आफु बसी आएको घर चिरा चिरा पर्दै भत्किँदै गरेको । अनि त  आत्तिएर  ब्युँझिएछु ।

  घडी हेरें ,बिहानको चार बज्न आटेको रहेछ । वरिपरी अँध्यारो र उज्यालो मिस्सिएको थियो । खाट  पछाडिको झ्याल खुल्लै थियो । बादले आकाश ढाकेको रहेछ । झ्यालबाट चिसो हावा कोठा भित्र छिर्दै थियो । तातो शरीर माथि चिसो हावा पर्दा शितलता र जाडो दुबैको अनुभव भैरहेको थियो । एकछिनको अनुभव पछी फेरी निदाउने प्रयास गरें तर मन मान्दै मानेन । निदरीले साथ छोडिसकिछे ।

खाटबाट निस्किएँ र अर्को कोठामा पसें । कुर्सीमा बसें र झ्याल खोलें ।  अँध्यारो हटाउँदै उज्यालोले ठाउँ ओघत्दै थियो । जति-जति उज्यालो बढ्दै थियो त्यति-त्यति मन भित्र भने अँध्यारो भरिंदै थियो । आज बाहिरी  प्रकृति र मेरो मन भित्रको प्रकृति बिचको तालमेल भत्केको आभाष हुँदै थियो । यी दुई मित्र आज ठिक बिपरित कोणमा हिँड्न खोज्दै थिए । जति समय बढ्दै थियो बाहिरी प्रकृति रमाउंदै थियो र मेरो मन समय आज आगाडी नबढी स्थिर रहोस् भन्ने कामना गर्दै थियो .......।
 एकछिन मन पनि शान्त रह्यो । सुनसान वातावरण संगै म पनि शान्त हुने प्रयास गरिरहें । आँखा कोठा वरिपरी घुमाउँदै थिएँ ,भित्तामा झुन्डिरहेको भित्ते पात्रमा टक्क गएर रोकिएँ । जुरुक्क उठें र पात्रो पल्टाएँ ।

 आज २०६९ साल जेष्ठ १३ गते,अर्थात जेष्ठ १४ को अघिल्लो दिन । मन झन् अत्तालियो । उठ्दा उठ्दैको शरीर र जमिन एक साथ हल्लिएको अनुभव हुन पो थाल्यो । म डराएँ र थचक्क कुर्सीमा बसें । सायद हरेकको मन आज आतिदै होला । देशको संबिधान र भविष्यको सवाल जो छ । 

चार-चार वर्ष सम्म यस्तो अनुभव कहिल्यै भएको थिएन ,सायद बिकल्प भएरै होला । तर आज मैले विकल्प देखिन ।
राजनीतिक दलहरु बीच सहमतिका कुनै धर्को  कोरिएका छैनन् । देशमा बन्द-हड्ताल कायमै छ । जाति-जाति बीचको सम्बन्ध चर्किएका छन् ....,मन झनै आतंकित बन्यो । 
चर्केको र भत्किन थालेको घर देखाएर मेरो सपनाले आज मलाई मेरै देशको हालत सम्झाउन त खोजेको होईन ??,म स्तब्ध भएँ । केहि सोच्नै सकिन । सिरिफ यस्तो नहोस् ,मन प्राथना गर्न थाल्यो ।
 उज्यालो निक्कै भैसकेको रहेछ । समय बितेको पत्तै भएनछ । घरका परिवार उठिसकेका थए । उनिहरुसामु यो पिडा झल्काउने आँट आएन । ओठमा कृतिम हाँसोको मुकुण्डो  झुण्डाएं र बाहानामा कुरा टालें ।
तर मन आफ्नै हो । यो झुटो बोल्न जान्दैन ,कुरा लुकाउन जान्दैन । मन त्रसित थियो र भन्दै थियो -"भोलि के होला ??"                                                                                                                                                Copyright © 2012 बिमोचन घिमिरे

Wednesday, May 23, 2012

चलखेल

                               

६२\६३ को इतिहासकै ठुलो जनसहभागीता सहितको बृहत जन आन्दोलनको बल बाट प्राप्त भएको गणतन्त्र र त्यसपछि भएको संविधानसभाको निर्वाचन सँगै शुरु भएको शान्ति स्थापनाको र वर्गीय जातिय विभेदको अन्त्यको अभियान अहिले आफ्नो चरम उत्कर्षमा छ ।
वीगत देखिन् एकतन्त्रिय शासनका क्रममा मिचिएका , थिचिएका वर्गहरुको बुलन्द स्वरको रुपमा समावेशी संविधानसभा उदाएको थियो र त्यस सँगै नेपालमा हरेक विभेदको अन्त्य सहितको समृद समाज र नयाँ नेपालको परिकल्पना शुरु भएको थियो । तर आज त्यो आन्दोलन धरापमा परेको भान सायद साधरण नेपाली सबैलाई भएको हुनुपर्दछ । आज विभेदको अन्त्यको नाउँमा जाति जाति बीचको सहिष्णुता , भाइचारा र एकता भत्किँदै गएको र देश विस्तारै जातिय द्वन्द्धको चपेटामा पर्दै गएको आभाष हुन थालिसकेको छ ।
नेपाल बहुभाषिक , बहुसांस्कृतिक, बहुजातिय, बहुधार्मिक मुलुक हो । परापूर्वकाल देखिन् नेपाली नेपाली बीच एकता कायम रहिआएको थियो । अनेकतामा एकता यो देशको नारा नै बनेको थियो  । तर यती हुँदा हुँदै पनि सबै जाति, वर्गले समान अधिकार उपभोग गर्न भने पाएका थिएन्न् र उनीहरु राज्यले उपलब्द गराउने सेवा सुविधाबाट पनि बञ्चित थिए । यहि अवस्थालाई चिर्नका लागि जनआन्दोलनमा ठुलो जनसहभागिता भएको र संविधानसभाको निर्वाचन भएको कुरा सर्वविधितै छ । तर संविधानसभाको निर्वाचन हुँदा नहुँदै यस समानताको नाराले जातिय र क्षेत्रिय राजनितीको रुप लिईसकेको थियो । यसको जल्दो उदाहरण संविधानसभाको निर्वाचन अघि पछि जातिगत वा क्षेत्रियगत नाउँमा नयाँ पार्टि बन्ने र पुराना पार्टि फुटेर नयाँ समुह उदाउने क्रमलाई लिन सकिन्छ । त्यही माथि जातिगत वा क्षेत्रियगत मुद्धा उठाएर निवार्चन क्षेत्र सुनिच्क्षित गर्ने र आफ्नो भोट बैङ्क बढाई सत्ता सम्म पुग्ने नेताहरुको लालसाले पनि ठूलै मलजल गरेको देखिन्छ ।
यहि क्रमकै सिखो गर्ने क्रममा मुलुकमा विभिन्न जातिय संघ संस्थाहरु उम्रदै गए र जातियता र क्षेत्रियताका आधारमा देश टाढिने क्रम शुरु भयो । तराईमा जातिय र क्षेत्रीय सदभाव खल्बलाउने हिसाबले पहाडिया विरुद्ध भन्दै हतियारधारी समुहहरु उदाउने क्रम पनि बढ्यो । कपिलवस्तुमा भएको मोहित खाँ हत्याप्रकरण जस्ता त्रासदि पूर्ण घटनाहरु देशका विभिन्न स्थानहरुमा घटे जसले देशमा झण्डै झण्डै जातिय गृह युद्ध मच्चिने अवस्था सम्म निम्तायो र हिमाल,पहाड,तराई बीचको आत्मियता भत्काउने प्रयास ग़र्यो  । यसरी हेर्दा देशका राजनितीक दल र ती सँग सम्बन्धित संघ संस्थाको देशमा शुरु हुँदै गएको जातिय बैमन्स्यता बढाउनमा ठूलो हात रहेको कुरामा सायदै दुई मत होला तर पहिला देखिन् बलियो रुपमा कस्सिएको सम्बनधको डोरी एक्कासी फुकुलो देखिने अवस्थाको सिर्जना हुनुमा स्वेदेशी शक्तिको मात्र हात रह्यो भन्ने कुरामा विश्वास गर्न गाह्रो  पर्दै आएको छ । आज आएर विश्लेष्ण गर्ने क्रममा यस घटना परिघटना देखापर्नुमा विदेशी शक्तीको पनि हात छ कि भन्ने शङ्का अचेल सबैको मनमा उठेको छर्लङ्ग देखिन्छ ।
नेपाल दुई ठूला एसीयाली शक्ति राष्ट्रहरुको बीचमा रहेको एउटा सानो मुलुक ,जसले गर्दा पहिलै देखिन् यो भुमी विदेशी शक्ती राष्ट्रहरुको क्रिडा स्थल बन्दै आएको कुरा कुनै नौलो होइन । विभिन्न देशका राष्ट्रप्रमुख तथा उच्चपदस्त अधिकारीहरुले दिएका भाषण, विचार र दस्तावेजहरुबाट पनि यस कुराको पुष्टि गर्छ की यो देशमा सदैव विदेशी चलखेल हुँदै आएको छ र भईरहेको छ । विगत देखिन् यहाँको राजनिती स्थिर हुन नसक्नुमा नि विदेशी हात रहेको कुरा विभिन्न राजनितीक विश्लेष्क वा विज्ञहर पनि मान्दछन् ।
आज देशमा विभिन्न जातिय संघ संस्थाहरु च्याउ सरी उम्रदै गएको छ र यसको संख्या दिनानुदिन बढ्दै गएको छ । जति संस्था खोलियता पनि यी संघ संस्थाहरुको बाच्ने आधार के हो ? यीनका आर्थिक क्रियाकलापहरु के कस्ता छन् ? यीनका आर्थिक स्रोत के हुन् ? भन्ने जस्ता कुरा त्यती पत्यारीलो ढङ्गले पारदर्शिक रुपमा भने आएको छैन । कुराको चुरो सम्म पुग्दै जाने हो भने यी संस्थाहरुको आर्थिक कारोबार कुनै न कुनै गैरसरकारी वा सरकारी संस्था सँग जोडिएको देखिन्छ र यीनीहरुबाट विभिन्न आर्थिक सहयोग प्राप्त भएको देखिन्छ  तर यी पैसा के मा खर्च भएका छन् , यस मार्फत कति पिछडिएका व्यक्तीहरु लाभान्वित भएका छन् भन्ने लेखाजोखा न राज्यसँग छ न त सम्बन्धित सरोकारवालाहरुसँगै छ । विभिन्न घटनाक्रमले त यस्ता संघहरु आपराधिक क्रियाकलापमा समेत संलग्न भएको देखाएको छ । यतिमात्र होइन यहाँ वीगत देखि हुँदै आएका आपराधिक घटनाहरुमा पनि विदेशी आपराधिक गिरोहको हात रहेको प्रहरी अनुसन्धानले पनि पुष्टि गरेको कुराले नी वैदेशीक चलखेल छ भन्ने कुरालाई मलजल गरेको छ । त्यही माथी मधेश केन्द्रित शक्ती सत्तामा रहँदा तराईमा हतियार संघर्ष बन्दहुने र सत्ताबाट बाहिर हुँदै हतियार संघर्ष बढ्ने कुरालाई पनि संयोगको रुपमा मात्र लिन सकिन्न । यसरी समर्गमा हेर्दा नेपालमा आज देखिरहेको अवस्था प्राकृतिक नभई सुनियोजित रुपमा देशी विदेशी शक्ति केन्द्रहरुबाट सञ्चालन भइरहेको छ भन्ने शङ्कालाई पुष्टि गर्ने प्रमाणहरु थुप्रै रहेको देखिन्छ तर यो शङ्का शङ्कामा नै सिमित रहोस् हामी सबैको चाहना छ ।
संविधान जारी गर्नुको अब कुनै विकल्प छैन र सम्पुर्ण नेपालीको आँखा संविधानसभामा नै गढेको छ । यस्तोमा अझै पनि चलखेल बढ्न सक्छ तसर्थ थोरै समय भएता पनि हाम्रा राजनितीक दलहरुले सुझबुझले काम लिँदै देशमा विद्यमान एकता सुरक्षित हुने तवरले देशको माटो सुहाउँदो संघियता सहितको समावेशी संविधान जारी गरी जनमस्तिष्कमा विद्यमान यस्ता डर त्रास तथा शङ्कालाई जरै देखिन् उखलेर फाल्नुपर्दछ र २०६९ जेठ १४ मै संविधान अनिवार्य रुपमा जारी गर्नुपर्दछ । होइन भने त्यसपछिको अवस्था के हुन्छ ? सायदै कसैले अनुमान गर्न सक्ला ।।
                                                                                                                                 Copyright © 2012 बिमोचन घिमिरे

Sunday, May 20, 2012

उठेका पाइला

  आज बिहानै देखि उसका आँखा ओभाएका छैनन् । अविरल धाराहरु बगिरहेका छन् ,मानौं धैर्यताका बाँधहरु भत्किएका छन् , एकता खल्बलिएका छन् र ठुला ठुला चोटहरुले छाती छिया -छिया भएका छन् ।
  आज नेपाल बन्द ,देशै   ठप्प छ । बिगत दुई-तिन हप्ता देखिन् ऊ घरैमा कोच्चिन बाध्य छ ।जतियताका मुद्धा उठाई विभिन्न अवसरवादी जातिय संघ ,संस्था ,पार्टीले गरेको बन्दका कारण उसका दैनिक किर्याकलाप पनि थूनियाको छ । बाटो-घाटो सुनसान प्राय: छ र जनजीवन आतंकित र पिरोलिएको छ ।
   सधैँ खाली समय त्यत्तिकै बित्दै गर्दा उसलाई दिक्क लाग्नु स्वभाविकनै हो ,त्यसैले आज ऊ किताब पढि केहि भए पनि राहत पाउने शुरमा बिहानै देखि कस्सिएको थियो ।आँगनको पिंढीमा बसेर ऊ  आज आफ्नै देश नेपालको इतिहास पढ्ने जमर्को गर्दै थियो । तर किताब पढ्दा-पढ्दै ऊ मनै थाम्न  नसकी आँसुका अविरल धारा चुहाँउदै रोयो ।इतिहासले दर्साएको नेपालीको गाथा आज उसलाई खल्बलिएको आभास भएको छ । हाम्रा पुर्खाले जोडेको  सहिष्णुता ,भाइचारा ,जातीयताको नाता आज उसलाई चर्किदै गएको महशुस भएको छ ।
 जति- जति ऊ किताबका पानाहरु पल्टाउदै जान्छ त्यति-त्यति त्यहाँ वर्णित नेपाली एकता, भाइचाराका अनुपम नमुना ,वीरताको गर्भिलो इतिहास र आज उसकै आँखा अगाडी देखिरहेको जातीय बैमनस्यताको डरलाग्दो रुप बीचको तुलानात्मक नेपालको दृश्य सोचेर ऊ  भित्रको राष्ट्रियता हड्बढाउँछ ,डराउँछ र देशको भविष्य सोचेर ऊ  शिथिल ,कमजोर हुन्छ र भकांनिदै जान्छ तर पनि मन सम्हाल्दै स्वाभिमानी पुर्खाका राष्ट्रियताले भरिएका गाथा ऊ  गर्भ साथ पढ्दै छ ।
 एक्कासी ठुलो आवाजका साथ ऊ किताब बन्द गर्छ । जग हल्लाउने जोशका साथ जुरुक्क उठ्छ र किताब माथि हात राख्दै ठुलो बल र अठोटका साथ ऊ चिच्चाउँछ ,"यी माहान पुर्खाहरुको कसम !, यिनले नासोको रुपमा सुम्पिएको यो मुलुक भत्काउन खोज्ने , छिया-छिया पार्न खोज्ने ति तमाम शक्ति विरुद्ध म लड्छु । म भित्रको राष्ट्रियता अब डगमगाउने छैन ,डराउने छैन । नशा- नशामा बगेको गोर्खालीको रगत खेर जान दिने छैन । म मरूँला ,देश मर्न दिने छैन....
.... यति भन्दै ऊ किताब बोकेरै घर छोड्दै बाहिर निस्क्यो ।
   पारि क्षितिजमा सूर्यलाई छेक्दै गरेको कालो बादल फाट्दै छ ,घामका सुनौला प्रकाश धर्तीलाई आफ्नो आलिंगनमा बाध्न हतारिंदै छन् ..........
                                                                                बिमोचन घिमिरे
                                                                     २०६९-०२-०७                                                                                   Copyright © 2012 बिमोचन घिमिरे

Saturday, May 19, 2012

क्रान्तिकै बाटोमा ...........

                                                                          नयाँ पुस्ता सँगै नयाँ  क्रान्तीको आवश्यकता पर्छ ।आजको  क्रान्ति बन्दुकको नालबाट होइन बैचारिक तरंगबाट शुरु हुन्छ। तर विचार प्रवाह गर्न साधन त चाहिन्छ ; आजको युगमा अनेक साधन छन् तर कलम र बन्धुक बाहेक सायदै अरु कुनै उपयुक्त साधन होला ।कलमको भाषा बुझ्ने र बिचारको कदर गर्नेलाई कलमको सहायताले नै क्रान्तिमा सम्मिलित गराउनु पर्छ तर कलमलाई नमान्ने ,कलम बोक्ने हातहरु काट्न तत्पर रहने , बिचार बोकेका टाउका फुटाल्न खोज्ने , वकालत गर्ने स्वरहरु दबाउन खोज्ने ,परिवर्तनको लागि चलिएका पाइलाहरु रोक्न खोज्ने त्यस्ता अबुझ्लाई बन्दुकले नै ठिक लगाउनु पर्छ र क्रान्तिलाई निरन्तर जनपक्षीय ढंगले अगाडी बढाउनु पर्छ ।" कुहिएको आलुले  सध्यलाई नि बिगर्छ तसर्थ कुहिएका  दिमाग काम छैनन्" ।कलम र बन्धुक साधन हुन् साध्य होइनन तसर्थ यिनले क्रान्तिलाई संस्थागत गर्न सक्दैनन् ।क्रान्तिको मूल आधार क्रान्तिमा
 सम्मिलित भएका जनबोली नै हुन् ।तसर्थ क्रान्तिलाई संस्थागत गर्नका निम्ति एकमात्र विकल्प सार्भभौम सम्पन्न जनताले
सासन गर्न पाउने एक लोकतान्त्रिक पद्धती नै हुनुसक्छ र हुनुपर्छ ।
                                  नयाँ युगको नयाँ क्रान्तिलाई अगाडी बढाउने पालो युवाको नै हो । इतिहासले पटक पटक युएवा शक्तिको माग राखेको थियो ।इतिहासले सिकाउछ मात्र आएर बर्तमानमा कम गर्दैन ,बर्तमान हाम्रै हातमा छ र येही बर्तामानले भोलि को भबिष्य सुन्क्षित गर्ने छ त्यसैले हामि युवा आज हाम्रो सामु आएको चुनौती बाट पछि हट्नु हुँदैन ।युवा आन्दोलनमा टायर बाल्ने वा ढुंगा हान्ने शक्ति होइनन वा विद्यार्थी आन्दोलनको नाउँमा खुकुरीले एक-अर्कालाई सिध्याउने शक्ति नै हुन् । युवा युगको आवाज हो । परिवर्तन हो युवा । युवा देशको अन्तिम आशा हो । यो यथार्थ सम्पूर्ण देशले र स्वयम् युवाले बुझन जरुरी छ । यो जुझारु शक्ति खेर जानु हुँदैन ।
 आज हाम्रो देश पनि नयाँ क्रान्ति संस्थागत गर्ने आभियानमा छ तर प्रतिगामीहरुले यसलाई देशको अस्तित्व मेटाउने ,सामाजिक सदभाव बिथोल्ने ,सहिष्णूता भत्काउने दाऊ बनिरहेका छन् त्यसैले यो देशका हामी युवाहरु देशको यस्तो संक्रमणकारी अवस्थालाई टुलुटुलु हेरेर बस्न मिल्दैन त्यसैले आऔं हाते मालो गरौँ ,संगै लडौं । तर देशलाई साहायता चाहिएको  बेला हामी देश संगै हुन सक्दैनौ भने हामीले ठाने हुन्छ हामि युवा होइनौ ।
 युवा डग्दैन ,युवा झुक्दैन ,सधैं अगाडी बढछ  परिवर्तनका खातिर निरन्तर ..........................।



ShareThis